Веселая жизнь

Китап-тормыш көзгесе дип юкка гына әйтмиләр. Мин китаплар укырга яратам. бәйрәм көнендә дә әнием китап бүләк итә. Белемле, тәртипле булып үсүемне тели ул минем.

Язучылар безгә тормышта күргән-белгәннәрен матур сүзләр аша җиткерәләр. Татар әдипләре тупас, оятсыз сузләрне геройлар теленә кертми диярлек. Без уңай геройлар кебек әдәпле сөйләшергә, тәртипле булырга, үзебезне бизи торган матур эшләр башкарырга өйрәнәбез.

Шуларның берсе Г. Тукайның “Эш беткәч, уйнарга ярый” шигыреннән сабый. Шигырьдә шагыйрь безне кечкенә баланың бер көне белән таныштыра. Аның сабырлыгына исең китәр! Кояшның кыздыруына, Сандугач җырына, Алмагачның кызыктыруларына дә тузә ул. Аларның һаркайсына олылар шикелле, бик акыллы гына итеп җавап бирә.

Димәк, Г. Тукай бала өчен укуның иң кирәкле эш икәнлеген күрсәтә.

Шушы Сабыйның акыллы булуын, тырышып укырга кирәклеген аңлата. Ә уен өчен вакыт җитәрлек, дәресләрне бер вакытта хәзерләргә кирәклекне өйрәтә.

Шулай итеп, китап - миңа яшьтәшләрем тормышын көзгедәге кебек итеп күрсәтә, аларның уңай сыйфатлары мине тәрбияли, зур тормышка әзерли.

Ча́пельник (сковоро́дник) — кухонная принадлежность. Представляет собой крюк с упором на деревянном черенке, предназначенный для захватывания чапéлы — сковороды, не имеющей ручки и потому пригодной для установки в печь или духовку. По Далю, слово образовано от диалектного чапать — «хватать, цапать».

Также чапельником в плотничном и столярном деле называют шип в виде трапеции для скрепления брёвен, деревянных брусьев. Например: вязка сковородником, замок в сковородник (рубка брёвен, когда концы кладутся накрест, а конец бревна вырубается в виде сковородника, развалистым шипом).

Лапти (ед. ч. — лапоть) — низкая обувь, распространённая на Руси в старину, и бывшая в широком употреблении в сельской местности до 1930-х, сплетённая из древесного лыка (липовые, вязовые и другие)[1], берёсты или пеньки[2]. Для прочности подошву подплетали лозой, лыком, верёвкой или подшивали кожей[2]. Лапоть привязывался к ноге шнурками, скрученными из того же лыка, из которого изготавливались и сами.


Чабата — Русьта таралган тәбәнәк аяк киеме. Авыл җирлегендә 1930 елларга кадәр кулланылышта йөри. Юкә, карама һ.б. агачларның курысыннан, кайрысыннан яки сүсеннән үрелеп ясала.

Чабатаны язма чыганакларда беренче тапкыр искә алу XII гасырга карый. Чабаталар шулай ук белорусларда, карелларда, финнарда, мордвада, чуашларда, татарларда, украиннарда таралган була.

Мичтән ипины чыгару өчен кулланганнар, чөнки ипи табага салмыйча гына пешергәннәр.
Ипи көрәге
– Миңа «Инәкәй!» дип эндәшегез! –
Диде безгә әнкәй нигәдер…
Әйтә алмыйм – бу сүз кайсы яктан,
Кайсы тарафлардан киләдер?

…Бар иде бит шундый рәхәт чаклар!
Караулы һәр казык, һәр такта…
Мич алдында чуен… бәрәңгеле…
Чыжлый чәйнек кече учакта…

Барыбыз да бергә – мич алдында…
Һәркем исән… Бергә бергәсен,
Ләкин беребез дә белми әле
Кемнең кая барып керәсен!

Ипи көтәбез лә:
– И инәкәй,
Ач инде шул мичнең капкачын!
– Ачар идем мичнең капкачын да…
Ярар микән аны ачкачтын?

Уртасы чи калып, асты көеп,
Нишләрмен соң өсте килмәсә?
…Абау бу инәкәй! Үз сүзе сүз!
Бирми икән Ходай бирмәсә!

Мич капкачын ачмый… Үзе исә
Шул капкачны ачып карый да
Әйтеп куя:
– Инде, Ходай кушып,
Йөзе генә килсә ярый ла!..

Мич көймәсе таман-таманын да…
Ипекәйнең өсте купмасын!
Чү, атасы! Суык кертәсең бит!
Яп ишекне! Шуның тупсасын

Киезлә, дип, ничә әйттем сиңа!
…Без – сәкедә… Ипи көтәбез…
Шул ипине кабып карар өчен
Мичкә керер хәлгә җиткәнбез…

Чү, агайне! Берүк шауламагыз! –
Мичтән ипи ала инәкәй!
Сындыра ул кайнар ипекәйне,
Чыжлатып май яга инәкәй!

Сап-сары май сеңгән ипекәйнең
Кайнарлыгы – авыз пешәрлек,
Тик бер генә кабып карау өчен
Сират күперләрен кичәрлек,
Яланаяк кузга төшәрлек!

…Бар иде бит шундый нурлы еллар –
Барыбыз да бергә, исәннәр!
Мич астында чикерткәләр сайрый…
Җылы идән, якты түшәмнәр…

Ниләр генә кичермәде кеше,
Күпме илдә, юлда йөрмәде!
Ләкин аның күз алдында торды
Җиңел саплы ипи көрәге…

Эзләп тапкач
юкәлекнең иң тын,
Баллы чәчәк аткан җирләрен,
Саф юкәдән иҗат итте оста
Изге корал –
ипи көрәген!..

…Иң түрдәге ипи булар бөрки…
Ала шуны ипи көрәге…
Кайнар көрәктәге кайнар ипи –
Шул,
инәкәй,
синең йөрәгең!

Архитектурное сооружение, являющееся у мусульман помещением, в котором происходят молитвенные богослужения, называется мечетью. В переводе с арабского языка слово «мечеть» означает «место поклонения».

Мусульманская мечеть является не только местом для совершения намаза, но служит и для исполнения религиозных ритуалов: совершения обрядов никяха, заупокойной молитвы, заучивания Корана, преподавания исламских дисциплин, совершения зикров, является местом отдыха и успокоения для души, обсуждения социальной жизни. Во времена Пророка Мухаммада ﷺ мечеть выполняла многие социальные функции: в ней содержались военнопленные и жили бездомные мусульмане, принимались решения по политическим и экономическим вопросам мусульманской общины молодого государства.

Намазлык (молитвенный коврик) – это кусок ткани, используемый молящимися мусульманами, чтобы сохранить чистоту в ситуации соприкосновения с полом/землёй во время молитвы. Контакт с поверхностью иных (помимо стоп) частей тела происходит при совершении суджуда (земного поклона) и кууда (сидения между двумя земными поклонами и после них).

Пи́шущая маши́на (разг. прост. совр. «печатная машинка») — механический, электромеханический или электронно-механический прибор, оснащённый набором клавиш, нажатие которых приводит к печати соответствующих символов на носителе (в большинстве случаев это бумага). Широко использовалась в XIX—XX веках. В настоящее время пишущие машины по большей части вышли из употребления, их функцию стали выполнять персональные компьютеры, укомплектованные принтерами.

Җилпуч- безнең әбиләр онны шуңа салып иләгәннәр.
Әнкәй өйдә. Бисмилласын әйтеп,
Җилпуч тутырып онын или ул.
Мин уянып эшен бүлмәсенгә
Мөнәҗәт йә бәет көйли ул.

***

Усак утыны күк күмер яна.
Сибелә дә җилгә, чәчелә.
Җилпучтагы оннар кисәк тузгып,
Килеп яткан чигә чәчемә.

Одним из самых древних видов народного художественного творчества татар является ковроделие, связанное с искусством ранних кочевников, предков современных тюркских этносов Евразии.
В татарском ковроделии наибольшее распространение получили безворсовые ковры из шерсти, у сибирских татар популярны были ковры, ткавшиеся из крапивы (аламыч). У последних (особенно барабинских татар) бытовали и камышовые циновки, плетеные вручную и на станке. Циновки из камыша и рогозы производили до начала XX в. приуральские татары и татары юго-восточного региона Татарстана; тростниковые циновки (жикэн) — астраханские татары. Широко распространенным до конца XIX в. было войлочное ковроделие, применявшееся для изготовления одноцветных и узорных ковров — киез. Со второй половины XIX в. киез постепенно выходит из употребления, хотя их производство продолжалось в татарских деревнях Бугульминского, Мензелинского уездов Казанской губернии, в Самарской, Оренбургской областях, Западной Сибири до начала XX в. В основном изготавливались одноцветные ковры.
Традиционно ковроделием у татар, кроме войлочного, в котором использовался труд мужчины, занимались женщины. Оно носило форму домашнего ремесла, хотя были и ковровщицы, работавшие на заказ. Во второй половине XIX в. в татарских деревнях Мензелинского и Мамадышского уездов Казанской губернии были налажены мануфактурного типа производства по изготовлению безворсовых ковров, половиков-дорожек и ястыков

Ведь, как поется в отрывке из известной нами любимой песни «С чего начинается Родина? С картинки твоем букваре…», тоже также мы в первую очередь, должны знать и помнить историю своей школы, затем по цепочке – историю города , Республики и в целом историю России – нашей многонациональной Родины