ГлавнаяБЛОГИМои впечатления от посещенийИстория происхождения названия села, первые жители

Новые записи
Церковь
Церковь
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Церковь в Чебоксарах
Церковь в Чебоксарах
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Храм всех религий
Храм всех религий
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Храм всех религий
Храм всех религий
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Открытие памятника
Открытие памятника
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Красивая экспозиция
Красивая экспозиция
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Музей истории Свияжска
Музей истории Свияжска
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Макарьевский монастырь
Макарьевский монастырь
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
ГРАД СВИЯЖСК
ГРАД СВИЯЖСК
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Полковников Егор
Национальный экспонат
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Храм всех религий
Храм всех религий
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Музей
Музей
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Полковников Егор
Ходили в кино с другом
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Ходили в кино с другом
Ходили в кино с другом
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Церковь
Церковь
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Памятник-фонтан
Памятник-фонтан
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Памятник
Памятник
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Вечный огонь
Вечный огонь
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Парк Победы
Парк Победы
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0
Памятник
Памятник
5 сентября 2025 - Полковников Егор 0 0

История происхождения названия села, первые жители

Автор
Опубликовано: 3593 дня назад ( 5 ноября 2015)
Настроение: супер
+71
Голосов: 71
Иске Урыссуы авылы хәзерге Татарстан Республикасының көньяк-көнчыгыш өлешендә, Татарстанның баш каласы Казан шәһәреннән 350 км ераклыкта урнашкан.
Ул чорда авыл утырган урынның табигате бик матур һәм бай була. Хәзерге чорның аксакаллары сөйләвенә караганда,авыл янында “Каравыл” тавында, хәзерге ферма һәм хэзерге алма бакчасы урнашкан урында, аннан арырак ямь-яшел урманнар булган. Хәзерге чорда Бәйрәкә тавы дип аталган һәм шундагы зират урыннары сазлыклы урманнар белән капланган булган.
Хәзерге авыл урынына килеп,беренче утрак тормыш корган кешеләр кызганычка каршы билгеле түгелләр. Алар хәзерге мәктәп урынына урнашкан булганнар. Икенче бер күчеп килгән гаилә хәзерге ферма урынына урнашкан. Шуннан соң авылга Казан арты авылларыннан күчеп килә башлаганнар. Казан арты халыклары килеп утырганчыга хәтле авылда чирмеш һәм калмык-монголлар: Хорамша, Рыс, Сөбәй һәм башка бабайлар тирмәләр корып, терлекчелек белән шөгыльләнә башлаганнар. Борынгы халыкның әйтүенә караганда авылнын исеме дә Рыс бабайның исеменнән алынган булса кирәк. Рыс сүзенең мәгънәсе “бәхетле” дип тәрҗемә ителә. Шуннан чыгып, авылның атамасының мәгънәсен “Бәхет суы” дип аңлатырга була. 1921 – 1924 елларда Иске Урыссудан бик күп авыллар (Яссы-Тугай, Ташкичү, Кыска Елга, Кордон һ.б.) аерылып чыга. Шуннан башлап, авылның атамасын Иске Урыссу, дип йөртә башлыйлар.
1763 елда авылга Минзәлә районы, Карыйлы авылыннан Туктамыш хан улы Ибраһим исемле кеше күчеп килә.Ул авылга хатыны, өч улы белән килә. Ибраһим Иске Урыссу авылында төпләнеп кала.
Ибраһимның авылга килүен әйтеп узгач, авылның шәҗәрәсен дә искә аласы килә.
Татар шәҗәрәләреннән күренүенчә Рыссуы (Урыссу) авылы өч нәселдән барлыкка килгән: 1-Дию Мәнгуф-Кәбәк-Туктамышхан-Ибраһим. Бу шәҗәрә 11 буынны эченә ала. Ибраһим үзе-4 буын, ә 7-11 буыннары 20 гасырда яши.
Шәҗәрәнең борынгы өлеше 14 гасыр тарихына карый. Нәселе Туктамыш хан заманында Кырымның Мангуб каласы тирәләреннән Нократ буйларына күчеп утыра, соңрак Ык буйларына да тарала.
2-Кыргыз шәҗәрәсе. Сәетзадә, “коркод ата” дан соң 7 буын, Колчан бидән соң тагын 3 буын калдырып, Гомәрдән башлана.
3-Әхмәр бабай нәселе.
Кыргыз шәҗәрәсе 1913 елгы “Шура” журналының 10 санының тышлыгында беренче тапкыр басыла. Кыргыз нәселе 17 гасырда ук башкортларга беркетелгән. Каркод ата нәселе булган Колчан би һәм Тыныч би гә Алексей Михайлович Романов кушуы буенча, Сөн буйларыннан башлап, Ютазы , Дим елгаларына кадәр Кандыз авылын кертеп сузылган җирләр, аларга булу турында Уфа воеводасы князь Трубецкой 1632 елда “Охранная грамота” тапшырыла. Кыргыз шәҗәрәсенә кергән нәсел кешеләре “башкортлар” дип аталып йөртелгәннәр. Шәҗәрәне нигә искә алдык дип аптырамагыз. Чөнки авылның бүгенге Каразирек авылыннан алып Урыссу-Ютазы юлының каршы ягы җирләре Уфа өязенә кергән, соңрак Самара өлкәсе җирләре булып йөргән. Ә юлның бу ягы Казан губернасыныкы булган. Бары 1920 елда ТАССР төзелгәч кенә безгә кушылган.
1300 просмотров
Комментарии (11)
Ренат Юсупов # 5 ноября 2015 в 12:21 0
Да, это очень интересно
Данил Козлов # 5 ноября 2015 в 12:29 0
Материалны музейдан алдыңмы?
Ильнар Зайдуллин # 5 ноября 2015 в 12:39 0
Әйе, Данил. Музей җитәкчесе бирде.
Диана Рузиматова # 5 ноября 2015 в 12:32 0
Узган елны мин әлеге тема буенча проект эше башкарган идем.
Ильнар Зайдуллин # 5 ноября 2015 в 12:40 0
Ничек булды соң?
Ильсия Садыкова # 5 ноября 2015 в 12:33 0
Бик кызык!!!
Алексей Агашков # 6 ноября 2015 в 14:23 0
Интересно
Инсаф Шамбазов # 30 ноября 2015 в 18:36 0
Интересная статья!
Риана Карамова # 21 ноября 2018 в 19:14 0
здорово!
Риана Карамова # 21 ноября 2018 в 19:14 0
здорово!
Риана Карамова # 21 ноября 2018 в 19:14 0
+