Бөек шагыйребезнең туган көне!!!

Әгәр дз дөньяда бик аз яшәп тә, күп эшләп киткән язучылар турында сүз бара икән, аның берсе, һичшиксез, Габдулла Тукай булыр. Аңа бит үлгәндз нибары егерме җиде яшь кенә була. 1886нчы елның апреле һәм 1913нче елның апреле. Яз аенда туган, яз аенда үлгән...

Шагыйрьнең туган ягы - матур табигатьле Казан арты. Ул 1886нчы елның 26нчы апрелендә хәзерге Арча районының Кушлавыч авылында туа. Әтисе мулла була. Габдуллага дүрт ай ярым булуга, ул үлә. Әнисе, аны Шәрифә исемле карчыкка вакытлыча калдырып, Сасна авылы (Балтач районы) мулласына кияүгә чыга. Менә шуннан шагыйрьнең авыр тормышы башлана. Габдулла авыр язмыш кичерә: ятимлек, фәкыйрьлек, кимсетүләр...
1895нче елны Габдулланы әтисе ягыннан апасы Уральск шәһәренә алдыра. Анда ул мәдрәсәдә һәм бер үк вакытта өчьеллык рус мәктәбендә укый. Мәдрәсәдә гарәп, төрек, фарсы телләрен бик яхшы үзләштерә, рус телендә өйрәнә. Бу аңа Европа әдәбияты белән танышырга мөмкинлек бтрә. Габдулла Тукай 1907нче елның көзенә чаклы Уральскида яши, аннан Казанга килэ һәм гомеренең соңгы көннәренә кадәр Казанда була.
15 апрель 1913нче елны 20 сәгать 15 минутта бөек шагыйребезнең гомере өзелә. Тукай 27 ел гына яшәсә дә, искиткеч зур әдәби мирас калдырды, халыкка хезмәт итүнең бөек үрнәген бирде.
Туган тел.
И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!
Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы.

Иң элек бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән,
Аннары төннәр буе әбкәм хикәят сөйләгән.

И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең берлән синең,
кечкенәдән аңлашылган шатлыгым, кайгым минем.

И туган тел! Синдә булган иң элек кыйлган догам:
ярлыкагыл, дип, үзем һәм әткәм-әнкәмне, ходам!